Dorobek Moniuszki imponuje różnorodnością, bogactwem melodycznym i głębokim zakorzenieniem w narodowej tradycji muzycznej, a jego wielkie opery takie jak Halka i Straszny dwór dotykają sedna idiomu polskości zarówno w warstwie tekstowej, jak i muzycznej - z uchwały Sejmu RP.
Stanisław Moniuszko pochodził z rodziny szlacheckiej. Jego ojciec i stryj służyli w armii Napoleona. Urodzony pod Mińskiem kompozytor mieszkał i tworzył tam przez 20 lat. Później mieszkał w Wilnie, w Warszawie, a przez 4 lata - w Berlinie. Odbywał także podróże artystyczne do Petersburga. Kontaktował się z wybitnymi muzykami rosyjskimi, m.in. Michaiłem Glinką, Aleksandrem Dargomyżskim, Aleksandrem Sierowem. W Paryżu nawiązał znajomość z Rossinim, w Pradze z Bedřichem Smetaną. Muzyka Moniuszki uważana jest powszechnie za wzór muzyki słowiańskiej.
Dziewięć oper (jedna niedokończona), trzy balety, osiem operetek, pięć mszy, 268 pieśni... Stanisław Moniuszko upamiętnił się w historii polskiej muzyki jako twórca liryki wokalnej na światowym poziomie, a przede wszystkim jako twórca narodowej opery w pełnym znaczeniu tego słowa. Pierwszy, którego dzieła wytrzymały próbę czasu, a powodzeniem górowały nad obcym repertuarem: Halka (wileńska 1854, warszawska 1858), Flis (1858), Hrabina (1859), Verbum nobile (1860), Straszny dwór (1861-64), Paria (1859-69), Beata (1872).
W 1858 roku Moniuszko został powołany na stanowisko pierwszego dyrygenta Opery Polskiej w Warszawie. Podczas piętnastu niemal lat pracy na tym stanowisku przygotował i wystawił kolejno wszystkie swoje opery.
Okres powstania styczniowego zahamował działania kompozytora. Trudne warunki polityczne nie sprzyjały twórczości. Wystawienie Strasznego dworu w 1865 roku wywołało entuzjazm, a nowa opera odniosła sukces podobny do sukcesu Halki. Polskie realia zjednały dziełu miłość widzów i przyczyniły się do tego, że każde kolejne przedstawienie stawało się manifestacją narodową. Za życia kompozytora opera została wystawiona tylko kilkakrotnie: cenzura carska zorientowała się, że to nie błaha opowiastka miłosna, ale wielka opera narodowa. Moniuszko nie doczekał się wznowienia; wystawiano tylko fragmenty dzieła na koncertach.
Bydgoska Opera wcześniej sięgała po Straszny dwór czterokrotnie (1958, 1969, 1976, 1994 - inauguracja I BFO). Obecna realizacja, upamiętniająca obchody dwusetnej rocznicy urodzin Stanisława Moniuszki, jest pierwszą przygotowaną na scenie Opery Nova przy ul. Focha.
Brak spektakli w najbliższej przyszłości
„Don Pasquale” Gaetana Donizettiego w reżyserii Pawła Szkotaka już 20 kwietnia otworzy jubileuszowy XXX Bydgoski Festiwal Operowy!
Ten świat zrobi na Widzach wrażenie! Zdradzamy kilka tajemnic o tym, jak powstawała scenografia do naszej produkcji „Don Pasquale” - od wizji aż do jej montażu.
- Ten spektakl jest szczególnie drogi mojemu sercu, zrealizowany ze wspaniałym zespołem Teatru Muzycznego w Poznaniu - mówi reżyser Wojciech Kościelniak, z którym rozmawiamy o Grzegorzu Ciechowskim oraz muzyczno-literackim świecie „Kombinatu”, w jaki zanurzymy się już 23 kwietnia podczas XXX Bydgoskiego Festiwalu Operowego w Operze Nova.
Jeśli nurtują Państwa tajniki doboru repertuaru operowego, proporcje pojawiania się realizacji dzieł współczesnych, szansa na zachowanie autonomii opery przy inwazji innych sztuk, ocalenie jej autentyczności i „pierwiastka ludzkiego” w konfrontacji ze sztuczną inteligencją to zapraszamy na spotkanie z cyklu „Strefa Ruchu”, organizowane z redakcją Ruchu Muzycznego - partnerem medialnym XXX BFO, które odbędzie się w sali kameralnej Opery Nova 4 maja (sobota) o godz. 16.30. Wstęp wolny.Obecna ...